eksperimenti na životinjama je tema o kojoj se raspravlja i, ako se malo zadubimo u noviju istoriju, videćemo da nije nešto novo To je tema o kojoj se mnogo raspravlja iu naučnoj, političkoj i društvenoj sferi.
Od druge polovine 20. veka raspravlja se o dobrobiti životinja, ne samo za pokusne životinje, već i za domaće životinje ili životinje u mesnoj industriji.
U ovom članku na našoj web stranici ćemo napraviti kratak obilazak povijesti eksperimentacije na životinjama, počevši od njegove definicije, vrste eksperimenata koje postoje i moguće alternative.
Šta je eksperimentisanje na životinjama?
Eksperimentisanje na životinjama je kreiranje i upotreba životinjskih modela u naučne svrhe, čija je svrha obično da produži i poboljša život ljudi i drugih životinje, kao što su kućni ljubimci ili stoka.
Istraživanje sa životinjama obavezno u razvoju novih lijekova ili terapija koje će se koristiti kod ljudi prema Nirnberškom kodeksu, nakon što su počinjena barbarstva sa ljudima u Drugom svjetskom ratu. Prema Helsinškoj deklaraciji, biomedicinska istraživanja na ljudima "moraju se zasnivati na pravilno sprovedenim laboratorijskim testovima i eksperimentisanju na životinjama".
Vrste eksperimenata na životinjama
Postoji mnogo vrsta eksperimenata na životinjama u zavisnosti od polja istraživanja:
- Agrofood Research: proučavanje gena sa agronomskim interesom i dizajn transgenih biljaka ili životinja.
- Medicina i veterina: dijagnostika bolesti, stvaranje vakcina, lečenje i lečenje bolesti, itd.
- Biotehnologija: proizvodnja proteina, biološka sigurnost, itd.
- Okruženje: analiza i detekcija zagađivača, biološka sigurnost, populaciona genetika, studije migracijskog ponašanja, studije reproduktivnog ponašanja, itd.
- Genomika: analiza strukture i funkcije gena, stvaranje banaka genoma, kreiranje životinjskih modela ljudskih bolesti, itd.
- Farmacija: biomedicinski inženjering za dijagnostiku, ksenotransplantaciju (stvaranje organa kod svinja i primata za transplantaciju u ljude), stvaranje novih lijekova, toksikologija, itd.
- Onkologija: studije progresije tumora, stvaranje novih tumorskih markera, metastaza, predviđanje tumora, itd.
- Zarazne bolesti: proučavanje bakterijskih bolesti, rezistencije na antibiotike, studije virusnih bolesti (hepatitis, miksomatoza, HIV…), parazitski (lajšmanija, malarija, filarijaza…)
- Neurosciences: proučavanje neurodegenerativnih bolesti (Alchajmerova bolest), proučavanje nervnog tkiva, mehanizama bola, kreiranje novih terapija, itd.
- Kardiovaskularne bolesti: bolesti srca, hipertenzija, itd.
Historija eksperimentiranja na životinjama
Korišćenje životinja za eksperimentisanje nije aktuelna činjenica, ove tehnike su se primenjivale dugo pre klasične Grčke, tačnije od praistorije, dokaz za to su crteži koji se mogu vidjeti unutar životinja u pećinama, a koje su napravili drevni Homo sapiens.
Počeci eksperimentiranja na životinjama
Prvi zabilježeni eksperimentator bio je Acmaeon iz Krotone, koji je 450. p.n.e. prekinuo je optički nerv, uzrokujući sljepoću kod jedne životinje. Drugi primjeri drevnih eksperimentatora su Alexandria Herophilus (330-250 pne) koji je pokazao funkcionalnu razliku između živaca i tetiva koristeći životinje, ili Galen (130-210 AD)C.) koji je praktikovao tehnike seciranja, pokazujući ne samo anatomiju određenih organa, već i njihove funkcije.
Srednji vek
Srednji vek je unazadio nauku zbog, prema istoričarima, tri glavna uzroka:
- Pad Zapadnog Rimskog Carstva i nestanak znanja Grka.
- Invazija varvara iz mnogo manje razvijenih azijskih plemena
- Širenje kršćanstva, koje nije vjerovalo u tjelesna, nego u duhovna načela.
Dolazak islama u Evropu nije služio povećanju medicinskog znanja, jer su bili protiv izvođenja obdukcija i nekropsija, ali zahvaljujući njima su vraćeni svi izgubljeni podaci Grka.
U 4. veku je nastala jeres unutar hrišćanstva u Vizantiji, proteravši deo stanovništva, naselili su se u Perziji i stvorili prvu medicinsku školuU 8. veku, Perziju su osvojili Arapi i oni su preuzeli sve znanje, šireći ga po teritorijama koje su osvojili.
Također u Perziji, u 10. veku, rođen je lekar i eksperimentator Ibn Sina, poznat na Zapadu kao Avicena. Pre svoje 20. godine objavio je više od 20 tomova o svim poznatim naukama, u kojima se pojavljuje, na primer, kako se radi traheostomija.
Tranzicija u moderno doba
Kasnije u istoriji, tokom renesanse, izvođenje autopsija dalo je podsticaj poznavanju ljudske anatomije. U Engleskoj je Francis Bacon (1561-1626) u svojim spisima o eksperimentiranju potvrdio neophodnost upotrebe životinja eksperimentisanja za napredak nauke. U isto vrijeme pojavili su se mnogi drugi eksperimentatori koji su podržavali Beconovu ideju.
S druge strane, Carlo Ruini (1530. – 1598.), veterinar, pravnik i arhitekta, snimio je cjelokupnu anatomiju i skelet konja, kao i način liječenja određenih bolesti konja.
1665. Richard low (1631 – 1691) izveo je prvu transfuziju krvi između pasa. Onda je to pokušao sa psa na čovjeka, ali su posljedice bile fatalne.
Robert Boyle (1627-1691) pokazao je korištenjem životinja da je zrak neophodan za život.
U 18. veku eksperimentisanje na životinjama se znatno povećalo i počele su se pojavljivati misli protiv toga i prvi svijest o boli i patnji životinja koje nisu ljudi. Henri Duhamel Dumenceau (1700-1782) napisao je esej u korist eksperimentiranja na životinjama s etičke tačke gledišta u kojem je rekao: svakog dana više životinja umire da bi zadovoljile naš apetit nego što ih može zaklati skalpel anatomskog, koji čini tako sa korisnom svrhom da rezultira očuvanjem zdravlja i izlječenjem bolesti”. S druge strane, James Ferguson je 1760. godine stvorio prvu alternativnu tehniku za korištenje eksperimentalnih životinja.
Savremeno doba
U 19. veku najveća otkrića moderne medicine dogodila su se upotrebom životinja:
- Louis Pasteur (1822 - 1895) stvorio je vakcine protiv antraksa kod ovaca, kolere kod pilića i besnila kod pasa.
- Robert Koch (1842 – 1919) otkrio je bakteriju koja uzrokuje tuberkulozu.
- Paul Erlich (1854 – 1919) proučavao je meningitis i sifilis, kao promoter imunologije.
Počevši od 20. veka, sa pojavom anestezije, došlo je do velikog napretka u medicini sa manje patnje životinja. I u ovom veku pojavili su se prvi zakoni o zaštiti kućnih ljubimaca, stoke i eksperimentisanja:
- 1966. Zakon o dobrobiti životinja, u Sjedinjenim Američkim Državama.
- 1976. Zakon o okrutnosti prema životinjama, u Engleskoj.
- 1978. Dobra laboratorijska praksa (izdana od strane “Food and Drug Administration” FDA), u Sjedinjenim Američkim Državama.
- 1978. Etički principi i smjernice za naučne eksperimente na životinjama, u Švicarskoj.
Usled rastuće opšte slabosti stanovništva, koje je sve više protiv upotrebe životinja u bilo kojoj oblasti, bilo je neophodno doneti zakone u korist zaštite životinje, bez obzira na njihovu upotrebu. U Evropi su doneseni sljedeći zakoni, uredbe i konvencije:
- Evropska konvencija o zaštiti kralježnjaka koji se koriste u eksperimentalne i druge naučne svrhe (Strazbur, 18. mart 1986.).
- 24. novembra 1986. Vijeće Evrope je objavilo Direktivu o usklađivanju zakona, propisa i administrativnih odredbi država članica u vezi sa zaštitom životinja koje se koriste u eksperimentalne i druge naučne svrhe.
- DIREKTIVE 2010/63/EU EVROPSKOG PARLAMENTA I SAVETA od 22. septembra 2010. o zaštiti životinja koje se koriste u naučne svrhe.
U početku se Španija ograničila na prenošenje evropskih zahteva na Špansko zakonodavstvo (KRALJEVSKI DEKRET 223/1988 od 14. marta, o zaštiti životinja koje se koriste u eksperimente i druge naučne svrhe.). Ali kasnije su dodati novi zakoni, kao što je Zakon 32/2007, od 7. novembra, za brigu o životinjama, u njihovoj eksploataciji, transportu, eksperimentisanju i žrtvovanju, uključuje sistem sankcionisanja.
Alternative testiranju na životinjama
Korišćenje alternativnih tehnika eksperimentisanju sa životinjama nije, pre svega, da se stane na kraj. Alternative testiranju na životinjama pojavile su se 1959. godine kada su Russell i Burch predložili 3 R: zamjena, smanjenje i usavršavanje..
zamjenske alternative su one tehnike koje zamjenjuju upotrebu živih životinja. Russel i Burch pravili su razliku između relativne zamjene, u kojoj se kičmenjaci eutanaziraju da radi sa svojim stanicama, organima ili tkivima, i apsolutne zamjene, u kojoj su kralježnjaci zamijenjen kulturama ljudskih stanica, beskičmenjaka i drugih tkiva.
Što se tiče smanjenje, postoje dokazi da loš eksperimentalni dizajn i pogrešna statistička analiza dovode do zloupotrebe životinja, pri čemu su njihovi životi pristrasni bez ikakvih koristiti. treba koristiti najmanji mogući broj životinja, tako da etički komitet mora procijeniti da li su dizajn eksperimenta i statistički podaci koji će se koristiti ispravni. Osim toga, mogu se koristiti filogenetski inferiorne životinje ili embriji.
prefinjenost tehnika čini potencijalni bol koji životinja može patiti je minimalna ili ne postoji. Dobrobit životinja mora biti iznad svega. Ne bi trebalo biti fiziološkog, psihičkog ili ekološkog stresa. Da biste to uradili, koristite anestetike i sredstva za smirenje tokom mogućih intervencija i obogaćivanja životne sredine u nastambi životinje, kako bi mogla da izvrši svoju prirodnu etologiju.
Testiranje na životinjama za i protiv
Glavni nedostatak upotrebe pokusnih životinja je upotreba samih životinja, potencijalna šteta koja im se nanosi i fizički i mentalni bol koji mogu patiti. Odbacivanje totalne upotrebe eksperimentalnih životinja trenutno nije moguće, stoga napredak treba usmjeriti ka smanjenju njihove upotrebe i kombiniranju sa alternativnim tehnikama kao što su kompjuterski programi i korištenje tkiva, kao i pozivanje političara da pojačati zakonodavstvo koje reguliše upotrebu ovih životinja, pored nastavka stvaranja odbora kako bi se osiguralo pravilno rukovanje ovim životinjama i zabranilo bolne tehnike ili ponavljanje već sprovedenih eksperimenata.
Životinje koje se koriste u eksperimentima koriste se zbog njihove sličnosti sa ljudima, bolesti koje bolujemo su vrlo slične njihovim, tako da je sve proučavano za nas je primijenjen u veterini. Sav medicinski i veterinarski napredak ne bi bili mogući (nažalost) bez ovih životinja. Stoga je potrebno nastaviti ulagati u one naučne grupe koje se zalažu za prestanak, u budućnosti, upotrebe eksperimentalnih životinja, a u međuvremenu nastaviti borbu jer životinje "u kantama" ne patiti uopste
