Mačji infektivni peritonitis je jedna od najozbiljnijih zaraznih bolesti koje pogađaju mačke, između ostalih uzroka, zbog ozbiljne prognoze ima i kao posledica nepostojanja, do danas, zaista efikasnog tretmana.
Češći je kod mladih mačaka mlađih od dvije godine i kod mačaka starijih od 12 godina, s mnogo većom učestalošću kod mačaka koje žive u zajednicama. Bolest se razvija kada mutira mačji enterični korona virus i od tog trenutka će se, u zavisnosti od ćelijskog imunološkog statusa mačke, razviti teži suhi ili vlažni oblik bolesti. U ovom članku na našoj stranici detaljno ćemo pokriti sve što trebate znati o mačjem infektivnom peritonitisu (FIP), bolesti koja toliko brine čuvare mačaka i tako dalje. razorno za mačke.
Šta je mačji infektivni peritonitis?
Mačji infektivni peritonitis (FIP) je ozbiljan, iscrpljujući, progresivaninfektivan i u u većini slučajeva smrtonosna, zarazna bolest koja pogađa divlje i domaće mačke. To je proces virusnog porijekla i rasprostranjenosti širom svijeta koji ima veliku imunološku komponentu.
Učestalost ove bolesti je veća kod mačića mlađih od 2 godine i preko 12 godina starosne dobi, posebno onih čiste rase sa farmi ili onih koji žive u zajednicama, zbog veće mogućnosti zaraze virusom koji ga uzrokuje.
Ovaj virus, bez obzira da li je ikada izazvao peritonitis ili ne, utječe na probavni sistem kod mačaka.
Koji virus uzrokuje FIP kod mačaka?
mačji coronavirus (CoVF) je agens koji može dovesti do razvoja FIP-a. To je RNA virus sa omotačem iz porodice Coronaviridae i roda Alphacoronavirus. Procjenjuje se da je do 90% mačaka koje žive u zajednicama i do 50% onih koje žive same seropozitivno na FCoV. Ovaj virus ulazi oralno i odlazi u crijevne stanice (enterocite), gdje se umnožava izazivajući blagu dijareju od koje se izliječe. Izlivanje virusa počinje dva ili tri dana nakon infekcije i može trajati dugo vremena, čak i do kraja života mačke.
Međutim, u manje od 20% tih seropozitivnih mačaka virus mutira, dajući joj sposobnost da inficira odbrambene ćelije zvane makrofagi i tako se širi po tijelu mačke, uzrokujući FIP bolest. U nastanku ove bolesti bitno je stanje mačjeg ćelijskog imunološkog sistema, tako da:
- Ako je ćelijski imuni sistem jak, bolest se ne javlja.
- Ako je ćelijski imuni sistem djelomično potisnut, razvija se suhi FIP.
- Ako je ćelijski imuni sistem ozbiljno potisnut, razvija se Mokri FIP.
Kako se širi mačji infektivni peritonitis?
Utječući na probavni sistem, FIP se uglavnom prenosi indirektno putem fecesa ili bilo kojeg predmeta kontaminiranog istim, posebno kutije s pijeskom gdje se može ostati održiv do sedam sedmica.
S druge strane, virus se može prenijeti direktno putem pljuvačke, a čak je opisan i slučaj transplacentalne infekcije. Kao što kažemo, to je veoma zarazna bolest, pa je neophodno izolovati zaraznu mačku od ostalih u slučaju da u kući živi nekoliko mačaka.
Da li je mačji infektivni peritonitis zarazan za ljude?
Ne, FIP se ne može širiti na ljude. Ovo je virus koji se širi samo između mačaka, tako da ga ljudi ne mogu zaraziti.
Simptomi infektivnog peritonitisa kod mačaka
Simptomi uobičajeni za suhe i vlažne oblike FIP-a su nespecifični simptomi: groznica, depresija, fluktuirajuća anoreksija, bljedilo sluzokože ili žutica, progresivni gubitak težine i usporen rast kod mačića.
Simptomi suvog FIP-a
U suvom obliku FIP-a postoji preosetljivost tipa IV koju karakteriše stvaranje piogranulomatoznih infiltrata često oko krvnih sudova. Ovi piogranulomi proizvodiće različite kliničke znakove u zavisnosti od organa na koji utiču:
- U bubrezima će proizvesti kliničke znakove bubrežne bolesti.
- U jetri, zatajenje jetre.
- U plućima ili pleuri, dispneja i respiratorni znaci.
- U crijevima, debelom crijevu, cekumu i ileokoličnim limfnim čvorovima, to će uzrokovati probavne znakove kao što su povraćanje ili dijareja.
- U mozgu, neurološki znaci kao što su napadi, izmenjen mentalni status, promene ponašanja, deficit kranijalnih nerava, vestibularni znaci, hiperestezija, ataksija, tetrapareza i abnormalne posturalne reakcije.
Mogu se pojaviti i kožni znaci, kao što su eritematozne papule koje ne svrbe na trupu i vratu, potkožni edem, sindrom krhkosti kože i čvorići na vratu i prednjim udovima. Generalizirani sinovitis se može vidjeti u zglobovima, a oko može biti zahvaćeno i prednjim uveitisom, horioretinitisom, hifemom, hipopionom, keratinskim precipitatom i ablacijom retine.
Drugi klinički znakovi koji se mogu vidjeti kod mačaka sa suvim FIP-om su pobačaji i metritis.
Simptomi vlažnog FIP-a
Kod vlažnog FIP-a dolazi do infiltracije inficiranih makrofaga u tkivo koje okružuje krvne sudove i naknadno taloženje imunih kompleksa u krvnim sudovima uz aktivaciju komplementa što dovodi do vaskulitisa, oštećenja vaskularnog endotela i curenja serumskih i albuminskih proteina iz kapilara. To je najteži oblik i sa najgorom prognozom bolesti.
Karakteriše se stvaranjem bezbolnih izliva sastavljenih od žućkaste tečnosti slamnate boje sa proteinima belančevina koji se nalaze u:
- Akumulacija tečnosti u trbušnoj duplji (ascites) kod velike većine mačaka.
- Pleura (pleuritis) u do 40% mačaka.
Mogu se javiti i brada, skrotalni edem i perikardni izliv koji dovode do zatajenja srca.
Pojava žutice je češća nego u suhom obliku zbog zatajenja jetre ili imunološki posredovane hemolitičke anemije i interferencije visokog nivoa faktora nekroze tumora alfa koji ometa transporte bilirubina u i van ćelija jetre. Mogu se pojaviti i neurološki i okularni znaci suve forme.
Dijagnoza mačjeg infektivnog peritonitisa
Minimum koji treba uraditi kod mačke sa znacima FIP-a je test krvi, gde se može videti leukocitoza sa limfopenijom i neutropenijom (povećan broj bijelih krvnih stanica, ali smanjen broj limfocita i neutrofila), zajedno s neregenerativnom anemijom tipičnom za kronični upalni proces. Međutim, ovo je vrlo nespecifično i može se uklopiti u brojne bolesti od kojih mačke mogu patiti.
Serološko testiranje na mačji korona virus nije od koristi jer su mnoge mačke pozitivne i nemaju tu bolest. Vjerovatnoća da mačka pokaže FIP povećava se sa:
- Omjer albumin/globulin manji od 0,4.
- Pozitivan Riv alta test, međutim septički eksudati i limfomi takođe mogu biti pozitivni. Međutim, to je dobar test za isključivanje bolesti, sa 97% pouzdanosti.
Ukoliko postoje neurološki znaci, treba uzeti uzorak likvora, gdje će se vidjeti povećanje proteina (50-350 mg/dl) i ćelija (100-100.000 nukleiranih ćelija/ml).
Za dijagnosticiranje vrste infektivnog peritonitisa kod mačaka radi se sljedeće:
- Dijagnoza vlažnog FIP-a: treba uzeti uzorak tečnosti iz ascitesa ili pleuritisa, koji treba da bude viskozan, žućkasto-crvenkast, bez bakterija, sa mnogo proteina (više od 35 mg/ml) i malo ćelija (manje od 5000/ml). Najbolji test za dijagnosticiranje vlažne forme je imunofluorescencija za traženje virusa u izljevnoj tekućini.
- Dry FIP dijagnoza: u mnogim slučajevima dijagnoza se postavlja kada je mačka, nažalost, već umrla, uzimajući uzorke njenih organa. Kod živih životinja moraju se izvršiti invazivni testovi za uzimanje biopsije. U oba slučaja, najpouzdanija dijagnoza se dobija imunohistohemijskom tehnikom sa bojenjem korona virusnog antigena iz ovih uzoraka.
Lečenje infektivnog peritonitisa kod mačaka
Postoji li lijek za mačji infektivni peritonitis? Nažalost, danas je FIP i dalje bolest sa vrlo lošom prognozom koja nije izlječiva, iako je bilo slučajeva remisije, posebno suhe forme.
Terapija se zasniva na simptomatskom tretmanu koji se sastoji od:
- Dijeta bogata proteinima.
- Primjena proteolitičkih enzima.
- Kompleksi vitamina (A, B, C, E).
- Drenaža pleuralnog izliva ako je respiratorni kapacitet ugrožen.
- Terapija tečnostima za nadoknadu tečnosti.
- Injekcija deksametazona u trbušnu ili torakalnu šupljinu (1 mg/kg svaka 24 sata dok se izliv više ne javlja, do sedam dana; ako postoji izliv u obe šupljine, doza po šupljini treba podijeliti).
- Pokrijte antibioticima.
- Prednizolon i ciklofosfamid za smanjenje težine imunoloških kompleksa i vaskulitisa depresijom humoralnog imunološkog sistema.
- Rekombinantni mačji interferon omega (FelFN-w) kao pojačivač ćelijskog imunološkog odgovora.
Posljednjih godina nade u pronalaženje lijeka za ovu bolest su se povećale, jer su provedene različite studije koje procjenjuju efikasnost i sigurnost brojnih aktivnih sastojaka, većinom u ćelijama, ali drugi već testiraju se na mačkama. Među njima, dva lijeka pokazuju dobru efikasnost i sigurnost u liječenju FIP-a: inhibitor 3C proteaze GC376 i analog nukleozida GS-441524. Međutim, potrebno je još studija prije nego što budu komercijalno dostupni za ovu vrstu.
Očekivani životni vek mačke sa FIP
Prognoza PIF-a je veoma loša. Nažalost, većina mačaka umire unutar sedmica ilimjeseci od postavljanja dijagnoze. Osim toga, ako razviju mokri oblik, veliki broj ih se obično zakolje u roku od 10 dana kako se ne bi produžile patnje životinje.
Mačji infektivni peritonitis je bolest koja ubija oko 0,3-1,4% mačaka u svijetu, glavni je zarazni uzrok uginuća mladih mačaka i predstavlja dodatnu prijetnju ugroženim divljim mačkama.
Ukoliko je bolest dijagnostikovana, briga o mački sa FIP-om je ona koja je opisana u prethodnom odeljku o simptomatskom liječenju, pa će biti potrebno uspostaviti adekvatnu ishranu i pridržavati se smjernica koje je propisao veterinar.
Kako spriječiti FIP kod mačaka?
Budući da je mačji infektivni peritonitis mutacija mačjeg koronavirusa, neophodno je pokušati spriječiti potonji. Dakle, ne postoji vakcina za mačji infektivni peritonitis, ali postoji vakcina za mačji korona virus Međutim, važno je naglasiti da je to vrlo teško kontrolisati bolesti putem vakcinacije, jer se daje kada su mačke stare između 16 i 19 sedmica, u dobi u kojoj su mnoge mačke već imale kontakt sa virusom.
Opet, insistiramo na važnosti izolacije mačke zaražene FIP-om od ostalih mačaka u slučaju da više mačaka živi u istom domaćinstvu.
